Tradycje Lanego Poniedziałku

Wielkanoc kojarzy się z rozmaitymi tradycjami. W niedzielę wielkanocną spożywamy wyśmienite śniadanie i składamy sobie życzeń. W polskiej tradycji Drugiego Dnia Świąt  polewa się dla żartów wodą inne osoby, nawet nieznajome. Polewanie wodą nawiązuje do dawnych obyczajów słowiańskich, łączących się z symbolicznym budzeniem się przyrody do życia i co rok odnawialnej zdolności ziemi do rodzenia. Do dziś zwyczaj kropienia wodą święconą w poniedziałkowy ranek przez gospodarzy jest spotykany we wsiach na południu Polski. Polewanie się wodą to świetna zabawa zwłaszcza dla młodzieży. Jeszcze do niedawna stróże prawa, głównie ze względu na tradycję, przymykali oko na szalone zabawy na ulicach. Jednak sprawy zaczęły wymykać się spod kontroli i obecnie w większych miastach dość ostro taktuje się osoby, które zamieniają tradycję w niebezpieczną zabawę.

Znane zwyczaje, które do dziś praktykuje się to procesje, dziady śmgustne, krakowski Emaus. Najbardziej lubiane i wciąż kultywowany  jest oczywiście oblewanie się wodą.  Pierwsze wzmianki o zwyczajach Lanego Poniedziałku pojawiły się w XV wieku, choć najprawdopodobniej zwyczaje te są o wiele starsze.  Same Święta Wielkanocne związane są ze śmiercią i Zmartwychwstaniem Jezusa lecz większość tradycji tego okresu Kościół Katolicki przejął z pogańskich tradycji związanych z przywitaniem wiosny i budzeniem się przyrody do życia.W niektórych regionach popularne jest smagania się witkami z gałązek. Bicie witkami interpretuje się jako swego rodzaju suszenie  konieczne po wcześniejszym oblaniu wodą. Dość powszechnie sądzi się że oblewanie się wodą miało zapobiegać chorobom i sprzyjać płodności, dlatego też oblewało się przede wszystkim panny na wydaniu. Już sama wieloznaczność symbolu wody pozwala na wiele interpretacji.

Lany poniedziałek niegdyś miał o wiele bogatszą obrzędowość. Świadczą o tym zachowane w niektórych regionach tradycje związane z urodzajem. Gospodarze o świcie wychodzili na pola i kropili je wodą święconą. Żegnali się przy tym znakiem krzyża i wbijali w grunt krzyżyki wykonane z palm poświęconych w Niedzielę Palmową. Miało to zapewniać urodzaj i uchronić plony przed gradobiciem. W tym samym celu objeżdżano pola w procesji konnej. Zwyczaje te do dzisiaj spotyka się zwłaszcza na południu Polski.



Warning: file_put_contents(): Only 0 of 17325 bytes written, possibly out of free disk space in /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-content/plugins/comet-cache/src/includes/traits/Ac/ObUtils.php on line 430

Fatal error: Uncaught Exception: Comet Cache: failed to write cache file for: `/lany-poniedzialek/`; possible permissions issue (or race condition), please check your cache directory: `/home/stron/public_html/hcp.pl/wp-content/cache/comet-cache/cache`. in /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-content/plugins/comet-cache/src/includes/traits/Ac/ObUtils.php:435 Stack trace: #0 [internal function]: WebSharks\CometCache\Classes\AdvancedCache->outputBufferCallbackHandler('<!DOCTYPE html>...', 9) #1 /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-includes/functions.php(3783): ob_end_flush() #2 /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-includes/class-wp-hook.php(286): wp_ob_end_flush_all('') #3 /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-includes/class-wp-hook.php(310): WP_Hook->apply_filters('', Array) #4 /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-includes/plugin.php(453): WP_Hook->do_action(Array) #5 /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-includes/load.php(679): do_action('shutdown') #6 [internal function]: shutdown_action_hook() #7 {main} thrown in /home/stron/public_html/hcp.pl/wp-content/plugins/comet-cache/src/includes/traits/Ac/ObUtils.php on line 435